18 september 2023 - 15:30:31
Periodieke monitor gevolgen woningsluitingen niet haalbaar
Een door de Tweede Kamer gewenste periodieke monitor van de gevolgen van een woningsluiting (i.k.v Wet Damocles) met grote gevolgen voor bewoners, omwonenden en verhuurdersblijkt praktisch niet haalbaar en uitvoerbaar. Dat is de conclusie van een onderzoek van Pro Facto en Rijksuniversiteit Groningen, in opdracht van het WODC.
Versnipperde informatie bij verschillende instanties
De onderzoekers concluderen in hun rapportage dat het niet haalbaar is om systematisch en periodiek informatie te verzamelen over de gevolgen van de Wet Damocles. De benodigde informatie is versnipperd binnen en tussen de verschillende betrokken organisaties, zoals gemeenten, woningcorporaties en de betrokkenen zelf. Daarnaast zien de organisaties niet de meerwaarde van zo’n periodiek onderzoek. Ze verwachten dat de gevolgen grotendeels gelijk blijven en niet periodiek veranderen.
Alternatieven
De onderzoekers zien wel alternatieven om meer inzicht te krijgen in de gevolgen van een woningsluiting die vooral voor bewoners ingrijpender kunnen zijn dan de beoogde effecten van de Damoclesmaatregel. Zo constateren zij dat gemeenten de Wet Damocles verschillend toepassen. Bijvoorbeeld in het betrekken van hulpverlenende instanties en hoe zij de nazorg voor bewoners regelen. Ook woningcorporaties blijken verschillend om te gaan met het ontbinden van huurovereenkomsten. Met een vergelijkend onderzoek kan worden nagegaan of die verschillen ook van invloed zijn op de gevolgen voor de betrokkenen.
Weinig zicht op gevolgen
De Damoclesmaatregelen zijn bedoeld om de overtreding van de Opiumwet te beëindigen en ervoor te zorgen dat de drugscriminaliteit stopt. Daarmee wordt de openbare orde en veiligheid in de buurt hersteld, verdwijnt de eventuele overlast en verbetert het woon- en leefklimaat. Uit eerder WODC-onderzoek bleek dat burgemeesters in veel gevallen kiezen voor het sluiten van een drugspand en dus meteen grijpen naar het zwaarste middel in plaats van eerst alleen een waarschuwing te geven. Een belangrijk gevolg daarvan is dat bewoners hun woonruimte verliezen en - bij een (sociale) huurwoning – vaak op een zwarte lijst terechtkomen. Gemeenten hebben weinig zicht op waar deze mensen vervolgens terechtkomen en welke andere gevolgen voor betrokkenen kunnen optreden.
Evenredigheid
Ook vragen onderzoekers aandacht om de effectiviteit van de lichtere maatregelen te onderzoeken: de waarschuwing en de dwangsom. Het blijkt namelijk dat gemeenten snel grijpen naar het zwaarste middel, de sluiting van een pand, terwijl de lichtere maatregelen betrekkelijk weinig worden ingezet. Maar de gevolgen van de sluiting van een pand zijn omvangrijker en meer verstrekkend dan de gevolgen van het opleggen van een waarschuwing of een dwangsom. Zo’n onderzoek kan ook inzicht geven in de vraag of de inzet van de sluiting van een pand (het zwaarste middel) evenredig is.
