PODR 20 februari 2024

Peace On Drugs Radio

Elke dinsdagavond tussen 19:00 en 21:00 is dit unieke programma - live en lineair - te beluisteren via internet.

MP3-speler        Mac-speler

Toelichting bij bronnen:: Hieronder vind je een aantal bronnen die de basis vormen voor de onderwerpen die in de uitzending van vanavond (eventueel) aan bod zullen komen. Een wezenlijk deel van de teksten is hier te lezen, de complete tekst vind je in de orginele bron. Via de groengekleurde linkjes kom je bij de orginele bron. Zie je (...) dan gaat de tekst daar verder of er gaat tekst aan vooraf. 

24 077 drugbeleid

Via Officiële Bekendmakingen heeft u een abonnement genomen op uw zoekvraag 24 077 drugbeleid. Wij stellen u zo snel mogelijk op de hoogte van nieuwe publicaties die aan uw zoekvraag voldoen. Deze e-mail is op 19-02-2024 om 15:55 uur samengesteld.

Op basis van uw abonnement attenderen wij u op onderstaande 7 publicaties.

1. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Het Grote Uitgaansonderzoek 2023

2. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Monitor drugsincidenten 2022

3. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Kerncijfers Verslavingszorg 2017 – 2022

4. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Jaarrapportage 2022

5. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Aandacht voor verslaving

6. Bijlage bij Kamerstuk Open als PDF

Beslisnota bij Kamerbrief over verscheidene onderwerpen op het gebied van drugs

7. Kamerstuk: Brief regering Open als PDF

Drugbeleid; Brief regering; Verscheidene onderwerpen op het gebied van drugs

Draagvlak richting nulpunt

Draagvlak coffeeshop Paletplein richting het nulpunt: ‘Willen wel meedenken over drive-thru coffeeshop’ | Tilburg | ed.nl (18 februari 2024)

Weer een brandbrief tegen het plan om op het Paletplein in Tilburg-West een coffeeshop te openen. Dit keer ondertekend door onder meer winkeliers, scholen en buurtbewoners. Ze stellen een alternatief voor en willen in gesprek over een drive-thru coffeeshop.

‘Verkeerde verleidingen, verkeersonveiligheid en overlast van de vele softdrugs kopers uit de regio, België en Frankrijk zullen bij de kinderen in onze buurt de indruk wekken dat softdrugsgebruik de norm is.’ In een brandbrief aan burgemeester Weterings laat een brede delegatie uit de omgeving van winkelcentrum Paletplein weten dat een coffeeshop daar niet past.

Een coffeeshop draagt in hun ogen niet bij aan de leefbaarheid, kansengelijkheid en veiligheid van de bewoners in de aandachtswijk. Zegsman Marcel de Haas wijst op de duizenden protesthandtekeningen die inmiddels zijn ingezameld. ,,Mensen zijn het er unaniem over eens, er is geen draagvlak.”

Ook de meerderheid binnen het bestuur van stichting de Reinevaer is tegen een coffeeshop bij het Paletplein. Vanuit dit ‘huis van de wijk’ worden met steun van de gemeente allerlei initiatieven opgezet om de leefbaarheid in de kwetsbare buurt te verbeteren. Activiteiten die de stichting wil gaan uitbouwen, ook voor kinderen en jongeren. ‘Daar past geen coffeeshop bij, zo dichtbij in de buurt.’ De Reinevaer ligt binnen een straal van 250 meter van Paletplein.

Drive-thru coffeeshop

Welzijnsorganisatie ContourdeTwern, actief in de wijk, zegt de zorgen te begrijpen en te delen. ,,We stimuleren dat de wijk en gemeente goed met elkaar in gesprek blijven om een oplossing te vinden, die brugfunctie hoort bij ons werk”, aldus een woordvoerder.

De schrijvers van de brandbrief willen graag meedenken en meewerken aan een andere plek voor de coffeeshop. De Haas wijst op Hellevoetsluis, waar ze een drive-thru coffeeshop hebben. ,,Daar zien we de voordelen van: buiten een woonwijk en de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in de wijken blijft hiermee onaangetast.”

Dinsdagavond is er in MFA het Kruispunt een bewonersbijeenkomst over het coffeeshopplan.

Burgemeester Weterings stopt met procedure voor extra coffeeshops in Tilburg: ‘Loting zorgde voor onrust en onbegrip’ | Tilburg | bd.nl (20 februari 2024)

Weterings stopt dan ook per direct met de procedures voor twee nieuwe coffeeshops op het Paletplein in Tilburg-West en op Koningsoord in Berkel-Enschot. ,,Ik heb de afgelopen dagen en weken veel inwoners, ondernemers, wijkraadsleden en professionals gesproken. Ook via mails en brieven heb ik zorgen en wensen ontvangen. De signalen die ik kreeg zijn divers en veelal vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij de wijk en buurt. Ik ben tot de conclusie gekomen dat een loting over een locatie en daarna een gesprek in de wijk of in het dorp niet de juiste volgorde is. Dit leidt slechts tot heel veel onrust en onbegrip en is niet werkbaar gebleken.”

Hij doelt daarmee op het Paletplein waar sinds de bekendmaking eind januari van de mogelijke komst van de coffeeshop naar het Paletplein is er verzet, dat afgelopen weken steeds verder uitgroeide. Verschillende basisscholen, bewoners, ondernemers en het Centraal Orgaan Opvang asielzoekers (dat op 234 meter van de coffeeshop-locatie een opvang van alleenstaande minderjarige asielzoekers heeft) hebben de krachten gebundeld in hun protest. Ook Stichting iXzelF, dat niet ver van het Paletplein ligt en bewoners met onder meer verslavingsproblemen begeleidt, is fel tegen het plan.

Brandbrieven

In diverse brandbrieven aan de gemeente wijzen de bezwaarmakers erop dat West een aandachtswijk is met kwetsbare inwoners en een eigen wijkrechter, waar de gemeente juist extra in investeert om de leefbaarheid te verbeteren. Een coffeeshop past daar volgens hen niet bij.

De bewonersavond over de locatie Paletplein die dinsdagavond in MFA Het Kruispunt was gepland gaat niet door. Deze zomer gaat de gemeente het beleid evalueren om lessen te trekken over de te volgen procedure. Deze evaluatie wordt na de zomer gepresenteerd. Weterings: ,,We moeten gaan nadenken over een andere manier om tot de locaties voor de twee nieuwe coffeeshops te komen.”

Loting

Het verzet tegen de coffeeshop op het Paletplein staat niet op zich. Ook op het Verdiplein en rond winkelcentrum Koningsoord in Berkel-Enschot werd door omwonenden en ondernemers fel geprotesteerd toen bekend werd dat er op die locaties mogelijk een coffeeshop zou komen.

De procedure rond Koningsoord in Berkel-Enschot loopt. De exploitant is in beroep gegaan tegen het besluit van Weterings om daar een streep door te zetten omdat de exploitant bij zijn aanvraag een fout maakte. Wat dit betekent gezien zijn nieuwe besluit, kan de burgemeester niet zeggen. ,,We zullen de procedure moeten doorlopen.”

Betrokken ondernemers zijn op de hoogte gesteld. Of hij

Weterings wil twee extra coffeeshops toestaan, bovenop de elf die Tilburg binnen de ringbanen al heeft. De burgemeester ziet de uitbreiding van het aantal coffeeshops ook in het licht van de wietproef met legaal geteelde cannabis, waarmee in Tilburg al is gestart. ,,In al de Tilburgse coffeeshops kun je straks legaal geteelde wiet kopen, zoals je drank in een slijterij koopt", zei hij hier eerder over. ,,En dit staat los van wat je van deze producten vindt: het is er en het is legaal.” (...)

Burgemeester gaat door het stof, geen nieuwe coffeeshop in Tilburg - Omroep Brabant (20 februari 2024)

Er komen voorlopig geen coffeeshop op het Paletplein in Tilburg-West. Dat heeft burgemeester Theo Weterings besloten, nadat plannen voor een coffeeshop daar voor veel ophef zorgden. Het Paletplein is de derde locatie die afvalt. Eerder vielen Berkel-Enschot en Tilburg-Noord (Verdiplein) af. (...)

Voorlopig geen extra coffeeshops in Tilburg - Gemeente Tilburg (20 februarie 2024)

Meer dan 100.000 inwoners en geen coffeeshop 

Zelfs de gebruikers snappen dat Westland geen coffeeshop heeft | Westland | AD.nl (17 februari 2024)

Westland is de enige Nederlandse gemeente met meer dan 100.000 inwoners die geen coffeeshop heeft. Een verkoper van softdrugs uit Zwijndrecht meldde zich onlangs in het Westland, maar ook deze cannabisverkoper krijgt geen voet tussen de deur. Softdrugsgebruikers zien het gelaten aan. ‘Het Westlandse gemeentebestuur steekt liever zijn kop in het zand.’

Volgens René Barendse uit Naaldwijk is het gewoon een kwestie van tijd. Op een dag zal er een coffeeshop zijn, waar tegen een schappelijke prijs uitsluitend biologisch geteelde wiet uit een Westlandse kas wordt verkocht, zegt de Westlandse softdrugsgebruiker ,,Het is natuurlijk niet te verdedigen dat het kweken van een hennepplant strafbaar is. Maar in de Westlandse politiek denken ze daar heel anders over. Men is heel rigide, wat wel bleek toen de politie vijf hennepplanten in mijn tuin in beslag nam. Ik ben niet verbaasd dat ook het huidige gemeentebestuur niet aan een coffeeshop wil beginnen.”

Pijnstillers

Bij een coffeeshop denken veel mensen direct aan een verkooppunt waar recreatieve rokers laagdrempelig aan hun softdrugs kunnen komen. Dat is volgens Barendse slechts een kant van de medaille. Er zijn ook mensen die om medische redenen softdrugs gebruiken. Zo zijn er kankerpatiënten die softdrugs nodig hebben als pijnstiller. Dat geldt ook voor mensen met bepaalde chronische aandoeningen. Zij zijn vaste klant bij de coffeeshop. René Barendse behoort zelf ook tot deze categorie gebruikers.

Barendse heeft veel baat bij cannabisolie, een alternatief medicijn dat uitstekend helpt tegen zijn ernstige zenuwpijnen. Een wat liberaler drugsbeleid zou zijn leven een stuk gemakkelijker worden. Maar zelfs een coffeeshop, doorgaans een eerste teken dat een gemeentebestuur gebruikers tegemoet wil komen, is in Westland onbespreekbaar.

René Barendse kiest bij gebrek aan een legale leverancier zijn eigen weg. Hij voorziet in zijn eigen behoeften en baalt ervan dat dit illegaal is. ,,Ik kweek wietplanten voor eigen gebruik en maak er olie van. Ik beschouw dat als een mensenrecht. Het draait bij cannabisolie om het vinden van het juiste THC-gehalte (de psychoactieve stof in cannabis, red). Dat is voor ieder persoon anders, afhankelijk onder meer van de stofwisseling. Waar ik die planten kweek? Dat kan ik uiteraard niet vertellen. Maar in het Westland staan een hoop kassen.”

Ondernemers zien dat Westland een witte vlek op de cannabiskaart is. De Stichting De Ambassade Zwijndrecht diende eind vorig jaar een aanvraag in om een coffeeshop te mogen exploiteren in Westland. De winst die wordt gemaakt, vloeit terug naar lokale goede doelen. In Zwijndrecht, net als Westland een gemeente waar lokale partijen een ruime meerderheid hebben, kreeg De Ambassade toestemming om te beginnen. Cannabisgebruik is een feit, oordeelde de raad aldaar. Ze zien jonge gebruikers liever klant worden van een gecontroleerde coffeeshop dan van een straatdealer, die behalve hasj vaak ook xtc, speed of cocaïne probeert te slijten.

Wijntje

,,Het is precies de reden dat er met mij best over de komst van een coffeeshop valt te praten”, zegt D66-raadslid Benjamin Hofland. ,,Vooropgesteld: een jointje is niet goed voor de gezondheid. Zoals een wijntje dat ook niet is. Maar ook in het Westland worden volop softdrugs gebruikt. We steken als raad ons kop in het zand als we daar geen oog voor hebben."

Hofland ziet de gevolgen van het ‘zero-tolerancebeleid’ in het Westland. Het stemt hem niet vrolijk. ,,Er rijden in Westland tal van auto's en scootertjes rond die drugs bezorgen. Wij krijgen vaak mailtjes, we weten dat het gebeurt. Misschien moet je daar wel op een andere manier mee omgaan. Het initiatief van die stichting uit Zwijndrecht is best de moeite van het onderzoeken waard. Het zou ook een uitkomst voor gebruikers van medicinale drugs kunnen zijn. Maar Bouke Arends wil er niet aan.”

Burgemeester Arends is niet de enige. Een ruime raadsmeerderheid wil geen coffeeshops en dat is al jaren zo. LPF-raadslid John Witkamp meent dat een verkooppunt van softdrugs criminaliteit aantrekt. Softdrugs mogen weliswaar worden verkocht als een coffeeshop aan de voorwaarden voldoet, maar de rookwaar mag niet worden geteeld, vervoerd of ingekocht. ,,Dat leidt tot schimmigheid en criminaliteit, dat moeten we niet willen."

Forum van Democratie wil dit aloude standpunt volgende week opnieuw bevestigen met een anticoffeeshopmotie. Het voorstel kan worden opgevat als steun voor het antidrugsbeleid, maar volgens burgemeester Bouke Arends is een stemming volstrekt overbodig. ,,U vraagt ons in die motie om coffeeshops tegen te houden,” reageerde Arends donderdag in een gemeentelijke vergadering. ,,Maar je hoeft ons niet te vragen om iets wat we al doen. Want wat we doen, dat doen we al."

Naaldwijker Rick van Dien (59) neemt de anticoffeeshopsentimenten in zijn woonplaats voor kennisgeving aan. De zelfstandig ondernemer blowt al ruim veertig jaar en Van Dien heeft nooit problemen ondervonden om aan cannabis te komen. ,,Vroeger had je Leon, die kende iedereen. Hij croste het hele Westland door om zijn klanten van hasj en wiet te voorzien. Tegenwoordig halen rokers hun spullen in de Weimarstraat in Den Haag of Hoek van Holland. Of ze laten het thuisbezorgen.”

De Naaldwijker kan zich tot op zekere hoogte de weerzin tegen de coffeeshops voorstellen. Ook al zijn er volgens hem zeker 15.000 Westlanders die regelmatig cannabis gebruiken. ,,Ik geloof best dat meer jongeren in de verleiding komen om te gaan blowen als er een coffeeshop is. Maar tegelijkertijd: hoe erg zou dat zijn? Ik blow al veertig jaar. En ik moet het afkloppen, maar ik ben in die periode nog geen dag ziek geweest. Persoonlijk maak ik me meer zorgen om de ruime beschikbaarheid van speed en cocaïne. Zelf moet ik er niets van hebben, maar ik weet dat het gebruik heel groot is in het Westland.” 

Kerncijfers over de jaren 2017-2022

Meest behandelde verslaving: alcohol bij ouderen en cannabis bij… (denederlandseggz.nl) (15 februari 2024)

Alcohol is nog veruit de meeste behandelde verslaving, gevolgd door cannabis, opiaten en cocaïne. Hierbij is alcohol bij ouderen het meest voorkomende middel en cannabis bij jongeren. Dit blijkt uit de ‘LADIS’ rapportage gaat over de jaren 2017-2022.

Het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) is een nationale gegevensverzameling voor de ambulante en klinische verslavingszorg en de verslavingszorgreclassering. Voor het eerst sinds 7 jaar worden er weer cijfers gerapporteerd over de ontwikkeling van verslavingszorg. Deze ‘LADIS’ rapportage gaat over de jaren 2017-2022 en heeft betrekking op de deelnemende instellingen van de gespecialiseerde verslavingszorg. Het is daarmee één van de belangrijkste bronnen om de trends van verslavingsproblematiek te monitoren.

Trends

Het aantal behandelde patiënten blijft redelijk stabiel, maar daaruit kunnen we niet concluderen dat er minder verslavingsproblematiek is. Het kan zijn dat de zorgvraag toeneemt, maar dat instellingen om diverse redenen (plafonds, personeelstekorten, financiële grenzen) niet meer mensen kúnnen behandelen.

Gokken

Sinds enkele jaren is de online gokmarkt opengesteld. Verslavingskunde Nederland, de Nederlandse ggz en de Nationaal Rapporteur Verslavingen hebben er meermaals op gewezen dat daardoor problematisch gokgedrag zal toenemen. De cijfers tot 2022 laten nog niet meer behandelingen in gokverslaving zien, maar dat is misleidend. Het aantal mensen dat voor het eerst in behandeling komt voor gokken is niet gedaald. Daarbij duurt het lang voordat iemand met gokproblematiek bij verslavingszorg in beeld komt. Vaak komt iemand eerder in financiële problemen en bij daarop aansluitende ondersteuning of zorg terecht, en pas later bij verslavingszorg. Ook vallen veel kleinere aanbieders van gokverslavingszorg buiten deze monitor, waardoor aan een lichte daling van het aantal behandelde gokverslavingen eigenlijk geen conclusie kan worden getrokken over problematisch gokken. (...)

LADIS Home 

Welkom op de website van LADIS 

Het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) is een nationale gegevensverzameling voor de ambulante en klinische verslavingszorg en de verslavingszorgreclassering. LADIS wordt beheerd door de Stichting Informatievoorziening Zorg (IVZ) te Houten. 

LADIS heeft als doel gegevens ten behoeve van de verslavingszorg te verzamelen. Dit gebeurt in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De verzameling van gegevens gebeurt op landelijk niveau. Instellingen voor verslavingszorg en de verslavingsreclassering leveren jaarlijks een compleet bestand aan IVZ aan. Deze bestanden bevatten informatie over de cliëntpopulatie en de behandeling daarvan. IVZ voert kwaliteitscontroles en analyses uit, waardoor een zeer compleet beeld van de verslavingszorghulpvraag in Nederland ontstaat.

IVZ brengt met enige regelmaat publicaties uit over de ontwikkelingen van de verslavingshulpverlening. Hiermee is LADIS een belangrijke bron voor informatie over drugsgebruik en drugshulpverlening in Nederland. Voor beleidsmakers, (inter)-nationale onderzoekers, media en instellingen is het de belangrijkste bron op dit gebied. 

Kerncijfers Verslavingszorg 2017-2027 op 15 februari 2024 gepubliceerd

In juli 2022 is er na een periode van zes jaar weer een start gemaakt met het verzamelen van de LADIS data van de instellingen. Begin 2023 is wel een tussenrapportage verschenen. Hier werd geconstateerd dat de kwaliteit van de aanleveringen voor verbetering vatbaar is. Door het verrijken van de cijfers met andere bronnen is er nu een verbeterde versie van de Kerncijfers over de jaren 2017-2022 mogelijk. Ook kan nu weer voldaan worden aan de Europese verplichting gegevens ten behoeve van de Treatment Demand Indicator (TDI) ter beschikking te stellen aan het EMCDDA. 

Klik hier om de publicatie te downloaden. (...)

Impaired for between three and 10 hours

Scientists Reveal How Long a Cannabis High Actually Lasts : ScienceAlert (17 februari 2024)

If you ask 50 different people how long the effects of cannabis last, you're likely to get 50 different answers. This can be a problem for figuring out how long a patient using the drug for medical purposes is going to remain impaired.

A meta-analysis of 80 papers published in 2021 narrowed down this timeframe. Depending on factors such as how the cannabis is consumed and how strong it is, the user can remain impaired for between three and 10 hours, scientists say. 

This information can help inform advisory information given to patients, help recreational users make better decisions about performing tasks such as driving after consuming cannabis, and help update the laws to better reflect the reality of cannabis impairment. 

"THC can be detected in the body weeks after cannabis consumption, while it is clear that impairment lasts for a much shorter period of time," psychopharmacologist Iain McGregor from the University of Sydney (USYD) in Australia explained in 2021. 

"Our legal frameworks probably need to catch up with that and, as with alcohol, focus on the interval when users are more of a risk to themselves and others. Prosecution solely on the basis of the presence of THC in blood or saliva is manifestly unjust." 

A meta-analysis is what it sounds like: a review and analysis of the relevant scientific literature, cross-referencing the results to arrive at a finding based on a broader array of methodologies and subjects (in this case, people) than can be covered in a single study. 

For this research, a team led by USYD nutritionist Danielle McCartney referenced 80 separate studies into impairment from tetrahydrocannabinol (THC), the intoxicating compound in cannabis, performing the first meta-analysis of its kind. 

From those 80 papers, the team studied 1,534 "performance outcomes" from people who had taken cannabis; that is, how these people performed at driving or equivalent cognitive tasks at various stages after taking cannabis. 

How long the impairment lasted depended on three main factors: how strong the dose of THC is; whether the cannabis was inhaled or taken orally in the form of food, capsules, or drops; and whether the person was an occasional or regular user of cannabis. 

"Our analysis indicates that impairment may last up to 10 hours if high doses of THC are consumed orally. A more typical duration of impairment, however, is four hours, when lower doses of THC are consumed via smoking or vaporization and simpler tasks are undertaken," McCartney said. 

"This impairment may extend up to six or seven hours if higher doses of THC are inhaled and complex tasks, such as driving, are assessed." 

Interestingly, regular users of cannabis can build up a tolerance, and perform better at cognitive tasks than occasional users after consuming the same amount. It's therefore not easy to predict how much cannabis is going to impair a regular user, or for how long, since they may take higher doses to reach the same level of intoxication as an occasional user. 

"We found that impairment is much more predictable in occasional cannabis users than regular cannabis users," explained USYD behavioral pharmacologist Thomas Arkell. 

"Heavy users show significant tolerance to the effects of cannabis on driving and cognitive function, while typically displaying some impairment." 

The findings suggest that most driving-related skills could return within five hours after inhaling cannabis, although this time may vary. 

More research will need to be conducted into these time intervals for regular users, in order to better characterize the effects of THC across the board. Once this is done, though, the information can guide legislation, the researchers said. 

"Laws should be about safety on the roads, not arbitrary punishment," McGregor said. "Given that cannabis is legal in an increasing number of jurisdictions, we need an evidence-based approach to drug-driving laws." (...)

Ukraine legalises cannabis for medical use

Ukraine legalises cannabis for medical use | Reuters (15 februari 2024)

Drugslab ontdekt op plek toekomstige legale wietkwekerij

Drugslab ontdekt op plek toekomstige legale wietkwekerij | RTL Nieuws (17 februari 2024)

De politie heeft vanochtend in een pand aan de Aalsmeerderweg in Rijsenhout een drugslab gevonden. Het is op de plek waar een legale wietkwekerij staat gepland, zegt een woordvoerster van de gemeente Haarlemmermeer.

Drie personen in het pand moesten op bevel van de politie naar buiten en zijn aangehouden. In het pand lag een grote hoeveelheid vaten. Om wat voor soort drugslab het gaat, wordt nog onderzocht. De drie aangehouden mannen zitten vast op het politiebureau voor verhoor. De politie heeft hun identiteit nog niet vastgesteld.

Een gemeentewoordvoerster zegt dat een ondernemer voor deze plek in december vorig jaar een vergunning heeft aangevraagd voor het oprichten van een legale wietkwekerij in het kader van het landelijke experiment gesloten coffeeshopketen. Ook wel het wietexperiment genoemd. 

Melding over brand

Met de proef wordt gekeken hoe de aanlevering van wiet gereguleerd kan worden. De woordvoerster benadrukt dat de vondst van een drugslab niets te maken hoeft te hebben met de plannen voor de wietkwekerij, die eerder was gepland op een andere plek aan de Aalsmeerderweg.

De brandweer en de politie ontdekten het drugslab na een melding over een mogelijke brand. De Landelijke Faciliteit Ontmantelen (LFO) zal de inhoud van de drugsvaten onderzoeken en daarna zorgen voor de vernietiging ervan. (...)

Eigen onderzoekscentrum Bedocran in Utrecht.

Veendammer producent gaat zelf werking medicinale wiet onderzoeken - RTV Noord (15 februari 2024)

Bedrocan uit Veendam gaat opnieuw uitbreiden. De enige producent van medicinale wiet in Nederland zit naast Veendam al in Emmeloord en vlakbij Kopenhagen in Denemarken, maar heeft nu ook een eigen onderzoekscentrum in Utrecht.

Het nieuwe centrum staat aan de Maliebaan in Utrecht. 'Het pand is klaar, alle vergunningen zijn binnen. Er is al een team en een onderzoek bezig', vertelt Tjalling Erkelens, mede-eigenaar en oprichter van Bedrocan.

Nieuwe onderzoeken

Het bedrijf produceert al zo'n twintig jaar wiet voor medicinaal gebruik, dat alleen op doktersvoorschrift bij de apotheek te verkrijgen is. Het wordt geproduceerd in opdracht van de Nederlandse overheid. De huidige aanpak is aan vernieuwing toe, en dus start het bedrijf een eigen onderzoekscentrum voor klinisch onderzoek.

'We willen weten wat de producten doen, onderzoek doen naar de veiligheid en effectiviteit van de producten die we zelf maken. Dat is nodig om uiteindelijk producten in de markt te krijgen', vertelt Erkelens. 'Maar daar zitten heel veel wetten en regels aan vast, het traject om de vergunningen te krijgen duurde bijna twee jaar.'

Hoe veilig is medicinale wiet?

In het onderzoekscentrum moet er meer duidelijk worden over de veiligheid van het gebruik van medicinale wiet. Een studie moet uitwijzen wat de risicofactoren van het gebruik van cannabis (plant waar wiet en hasj van gemaakt wordt) zijn en hoe het veilig gebruikt kan worden.
Het plan is om een klinisch onderzoeksprogramma op te stellen, dat een specifieke indicatie kan aanpakken, zoals chronische zenuwpijn. Het bedrijf hoopt dat het bijdraagt aan de bereidheid van artsen om medicinale cannabis voor te schrijven.

Medicijnen registreren

Die inzichten zijn belangrijk voor partijen die producten bij Bedrocan kopen en er medicijnen van maken, maar ook om zelf nieuwe medicijnen te kunnen registeren. 'Daarvoor moeten we onderzoeksdossiers kunnen laten zien. Dus we willen voor de langere termijn werken, om geregistreerde medicijnen op de markt te brengen. Maar daarvoor zijn veel veiligheidsstudies nodig.'

Samenwerking met universiteit

Het onderzoekscentrum is een samenwerking met de Universiteit Utrecht. 'We hebben wel een eigen locatie voor ons centrum, maar vanwege de samenwerking hebben we voor Utrecht gekozen.' Cannabinoïden-onderzoeker Matthijs Bossong, ook verbonden aan de universiteit, gaat het onderzoeksteam leiden.

Dit onderzoekscentrum gaat de andere locaties, zoals die in Veendam, niet in de weg staan. De medicinale wiet wordt nog steeds in Veendam en Emmeloord gekweekt. 'In Veendam hebben we kleinschalige productie, in Emmeloord de grootschalige productie', aldus Erkelens. Dat gebeurt onder gecontroleerde condities, waardoor de kwaliteit van de wiet zuiver en constant is. (...)

We weten maar wát weinig van wiet

We weten maar wát weinig van wiet, maar daar wil een Duitse geheelonthouder verandering in brengen (trouw.nl) (18 februari 2024)

De illegaliteit en de pseudowetenschap rond cannabis hebben de kennis over deze plant weinig goed gedaan. Een Duitse scheikundige – zelf geheelonthouder – brengt daar verandering in.

In zomaar een van de 78 cannabis-winkels die de Canadese stad Vancouver rijk is, loopt soms een man binnen die met een licht Duits accent vragen begint te stellen over de verschillende producten: de edibles, de vapes, de voorgerolde joints of gewoon de zakjes wiet. Wat verkoopt er goed, wat raad je aan, wat zit er in?

“Ik vertel ze niet wat ik doe of wie ik ben”, zegt Markus Roggen (40). Hij is directeur en oprichter van Controlled Chemistry. Dat Canadese bedrijf specialiseert zich in die laatste kwestie: wat zit er allemaal in die populaire, maar in veel landen nog omstreden plant? En hoe krijg je het er zo efficiënt mogelijk uit?

“Het is grappig”, zegt Roggen over die winkelbezoeken. “Ze gaan me dan uitleggen wat cannabis is en ondertussen denk ik ‘ja, dát klopt niet; nee, zo zit dát ook niet helemaal. Dit is een Cannabis sativa, krijg je dan te horen, en dit is een indica. Maar we weten dat daar helemaal geen verschil tussen zit! Daar is toevallig in Nederland goed onderzoek naar gedaan; het blijkt dat ze genetisch helemaal hetzelfde zijn. ‘Sativa’ betekent gecultiveerd, alles wat je verbouwt is dus automatisch een sativa.”

‘Allemaal heel natuurlijk en veilig’

Bij bezoeken aan andere landen waar cannabis tot de winkelstraten is doorgedrongen, heeft Roggen soortgelijke ervaringen. Soms alarmerende.

“In Zwitserland vertelden ze me over delta-8 THC en HHC. Dat zijn twee cannabinoïden die in de natuur niet voorkomen. Maar ze grijpen evengoed de CB1-receptoren in je hersenen aan en maken je dus high. Ze zeiden dat die uit de plant waren gehaald en toegevoegd, om de joint nog beter te maken; allemaal heel natuurlijk en heel veilig. En ik denk bij mezelf: van delta-8 THC bestaat een goed veiligheidsprofiel, maar van HHC is er niets! Dat is nog nooit bestudeerd.”

Delta-8? HHC? Er was een tijd dat Roggen ook geen idee had waar dit allemaal over ging. Dat deze Duitser, geheelonthouder van koffie, alcohol en ander geestverruimend spul, zelfs geen idee had hoe wiet rook tot zijn broer hem er een keer in Berlijn opmerkzaam op maakte. “Ik dacht dat je, net als bij tabak, de bladeren rookte. Want die staan toch op alle T-shirts?”

Maar de blaadjes, zong Doe Maar al, daarvan krijg je een betonnen hoofd. Dus die blaadjes gooi je weg, weg, weg en je rookt alleen de hoesjes van de zaadjes en/of de bloemetjes. Want daarin zitten twee stoffen die erg gewild zijn: cannabidiol, kortweg CBD, maakt je rustig en het vermindert naar verluidt de symptomen van tal van aandoeningen, waaronder epilepsie; van tetrahydrocannabinol, oftewel THC, word je high.

Regels voor medische cannabis aangescherpt

Als dat alles was, dan zou Roggen geen pionier zijn geworden in de chemie van de cannabisplant. Want bij zijn eerste baan in die sector, na studie in Londen, Singapore, Zürich en San Diego, ging het alleen maar om THC, en zo verschrikkelijk spannend vond hij dat nou ook weer niet.

Hij kwam er min of meer toevallig in terecht. “In Europa heb je als afgestudeerd scheikundige maar twee opties: je wordt een hoogleraar of je gaat naar Bayer of een van de andere grote bedrijven. Maar wat Silicon Valley is voor techstart-ups, dat bleek San Diego te zijn voor biotech.”

Hij ging werken voor een grote apotheek. Het was 2014, Californië scherpte de regels voor legale medische cannabis aan, er moesten meer tests komen. De apotheek wilde daarop inspringen. “Dus ik kreeg een budget, ging me inlezen in cannabis en zette dat lab op.”

Een schrale stand van kennis

Met dat inlezen was hij eigenlijk gauw klaar. De illegale status van wiet in veel landen, en op federaal niveau in de Verenigde Staten, heeft praktisch onderzoek lang onmogelijk gemaakt, dus wetenschappelijke literatuur erover was er nauwelijks. “Ik moest mijn eigen methoden ontwikkelen.”

Ook bij zijn volgende baan, bij een bedrijf dat zelf cannabis verwerkte, liep hij steeds aan tegen de schrale stand van kennis erover.

Het analyseren van een monster gebeurt bijvoorbeeld onder andere met een massaspectrograaf, een instrument dat de moleculen van het plantenextract scheidt en sorteert op gewicht. Dat resulteert in een grafiek waarin bij elke piek een bepaalde stof hoort. Bij cannabis domineren de pieken van THC en CBD. Roggen: “Maar ik zag allerlei andere pieken. Wel vijftig.

“Aan de gewichten van die moleculen kon ik zien dat het cannabinoïden waren, maar ik had geen idee wat voor precies. Dat ergerde me. En een productiebedrijf is natuurlijk blij als ik hun proces optimaliseer, maar verder willen ze niet dat ik iets uitzoek. Ik werd onrustig.

“Wat ik toen bedacht was, dat de cannabisindustrie heel jong is, en dat zelfs de meest veelbelovende bedrijven niet groot genoeg zijn om hun eigen onderzoek te doen. En zo kwam het idee: ik verhuis naar een land waar cannabis legaal kan worden geproduceerd: Canada. Ik sluit een overeenkomst met een universiteit, en begin daar een centrum voor cannabisonderzoek waar iedereen in de industrie terechtkan. Als een klant een specifiek probleem wil laten oplossen, dan betalen ze daarvoor. En als wij een antwoord vinden dat voor de hele bedrijfstak nuttig kan zijn, dan helpen we die door erover te publiceren.”

Een uitstapje naar de paddenstoelen

Om die artikelen in wetenschappelijke tijdschriften te krijgen kost hem geen enkele moeite, en dat is een van de redenen dat onderzoekers aan de University of British Columbia, waar Controlled Chemistry nu inwoont, graag met Roggen samenwerken: “Het is onontgonnen terrein, een nog te verkennen continent van onderzoek. Het zal geen Nobelprijzen opleveren, maar we hebben nauwelijks concurrentie.”

Het nieuwe lab kreeg ook een vergunning om onderzoek te doen aan een aanpalend gebied, psychedelische stoffen uit bijvoorbeeld paddenstoelen, omdat ook daar in allerlei landen de regels voor worden versoepeld. Daarop werd het benaderd voor overname door een beursgenoteerd bedrijf, Delic Labs, dat op dat gebied actief was. Roggen: “Zij wilden een researchafdeling hebben, en ik wilde graag meer tijd besteden aan onderzoek, ik was de zakelijke kant eigenlijk wel zat”.

Maar dat bedrijfshuwelijk duurde niet lang: Delic Labs ging kort geleden failliet. Roggen: “Wij waren het enige onderdeel dat ooit winst maakte. Toen heb ik het lab maar weer teruggekocht.”

De lessen van de jointrookmachine

In een nieuwe opzet wil hij wat minder afhankelijk zijn van opdrachten van bedrijven, en met subsidies van de overheid dieper gravende onderzoeksprojecten doen. Die dan hopelijk voor de bedrijfstak nuttige resultaten opleveren. “We hebben nu net onze instrumenten terug, een nieuwe vergunning gekregen, het team is er nog – we kunnen weer aan het werk.”

Van die instrumenten werd er vorig jaar één op slag beroemd, toen Roggen op een chemieconferentie in Vancouver het resultaat bekend maakte van een serie proeven met een joint-rookmachine. Hij laat die zien in het lab. Er hangt geen wietgeur omheen, maar er waren tijden dat studenten daar behoorlijk vrolijk rondliepen, terwijl de machine met computergestuurde pufjes de rook van gloeiende wiet inhaleerde en doorstuurde naar meetapparatuur.

Het doel van die proef was om te kijken met welk tempo de THC uit een voorgerolde joint – in Canada een steeds belangrijker product – in de rook en dus uiteindelijk in het lichaam terechtkomt. Wiet in stukjes van 1 millimeter bleek een hogere concentratie THC in de rook te brengen dan wiet met grotere stukjes. Dat was niet verrassend: bij elkaar hebben al die kleinere stukjes een veel groter oppervlak om stoffen af te geven. Wel verrassend was dat de meeste THC vrijkwam wanneer de joint bijna op was, terwijl allerlei terpenen – stoffen die de rook zijn smaak geven – juist meer in het begin loskomen.

Olie bij de joint

Het onderzoek is nog niet gepubliceerd, maar inmiddels heeft Roggen al een tweede experiment gedaan, waarin de machine joints rookt waarvan de wiet is gedrenkt in cannabisolie. Dat verhoogt het THC-gehalte aanzienlijk, maar de uitwerking daarvan op de gebruiker bleek anders dan je zou verwachten.

“Als je er extra olie bij doet, heb je meer THC in de joint, maar je gaat ook van 30 trekken naar 150 trekken in totaal, want het ding gaat er heel langzaam door branden. Per trek krijg je evenveel THC binnen als bij een gewone joint. Meer high word je er dus niet van, want je zult vermoedelijk stoppen na het gebruikelijke aantal trekken. Ik denk niet dat veel mensen zo lang zullen willen doorroken. Je doet hem uit en steekt hem later weer op.”

Voor het extra geld dat zo’n joint kost, heb je dus wel langer plezier. En ook een andere smaakervaring. “De olie levert meer terpenen. Daar kun je van houden. Maar je krijgt dan dus ook een grotere variëteit aan stoffen binnen.”

Een strikte werkverdeling

Die stoffen herkennen kan Roggen in zijn lab; uitzoeken of ze schadelijk zijn, in de hoeveelheden die uit een joint komen, is een ander vakgebied. Hij houdt het strikt bij de scheikunde.

“We doen alleen wat dood is. Na het oogsten van de plant en tot het de mond of het lijf van de consument aanraakt, dat is ons terrein. En ik wil drie dingen weten: welke stoffen zitten er in cannabis, hoe moet ik ze verwerken, en waar veranderen ze in?”

Dat laatste is dus waar ze geen idee van hadden in die Zwitserse winkel. Daar werd een variant van THC met soortaanduiding delta-8 aangeprezen als natuurlijk, maar in de plant komt toch echt alleen de – sterkere – variant delta-9 THC voor.

“Delta-8 is een degradatieproduct van delta-9", legt Roggen uit. “Het ontstaat bij het klaarmaken van het monster, een extract uit de bloem. Als je dat niet zachtzinnig genoeg doet, maak je moleculen kapot en krijg je een beetje delta-8. En dan kun je dus zeggen: ik zag het in mijn extract! Dat het pas ontstond in die tussenstap, daar hebben ze het maar niet over.”

Wedloop naar de volgende designerdrug

Die valkuil geldt ook voor andere stoffen, zoals het met delta-8 vergelijkbare HHC, hexahydrocannabinol. En het onterechte etiket ‘natuurlijk’ dat dit oplevert, kan die stoffen een hele carrière laten beginnen in de wereld van de verdovende middelen. Zeker als ze niet expliciet verboden zijn. Zoals in de VS, waar het nog steeds geldende federale verbod op cannabis specifiek geldt voor delta-9 THC.

Roggen: “Het is dan zaak om iets anders te vinden dat in de natuur voorkomt. Maar de klant wil er natuurlijk wel high van worden. Dat levert een heel gevaarlijke wapenwedloop op naar nieuwe bedwelmende stoffen, in feite naar de volgende designerdrug.”

In dat opzicht gaat de sector lijken op de farmaceutische industrie, denkt Roggen. “Die zijn daar heel goed in, maar die onderzoeken ook de veiligheid en en halen dan eventueel producten van de markt. Maar in de cannabisindustrie is het: ga je gang maar.

“Als je op conferenties komt, is de consensus nog steeds dat het allemaal geweldig is en dat dit van God gegeven medicijn alle problemen gaat oplossen en de wereldvrede brengen. Maar bij tabak en alcohol leerden we in de loop van de tijd dat er ook nadelen zijn. Dus wegkijken van het veiligheidsprobleem zal over een paar jaar een slecht idee blijken. Misschien moesten we dat werk gewoon nu maar doen.” (...)